Sinds jaar

en dag bestaat mijn zondagochtend ritueel uit het strijken en opbergen van de was. Ondertussen luister ik naar de radio. 

Het OVT-programma is mijn favoriet. Meestal heel interessant en het maakt mijn activiteiten aangenamer. 

Toeval of niet, deze keer keek ik later op de ochtend naar het programma Buitenhof. *) 

Zij raakte mij onmiddellijk. Een tengere vrouw, die zeker niet hoorde tot de gladde, modebewuste, goed gebekte sprekers. Zelfs wat muisachtig en voortdurend zoekend naar de juiste woorden. 

De interviewer resoneerde met haar mee. Ze vormden een mooi duo. 

Chaja Polak werd bevraagd over haar onlangs uitgesproken essay, dus over haar standpunt over de situatie Gaza -Israël. 

Ze begon met te vertellen over een project van twee jonge mannen, een 

Gazaanse en een Joodse journalist. Zij wilden meer wederzijds begrip kweken. Zij verzorgden met vrijwilligers van beide landen digitale brieven ‘Across the Wall’, een hoopgevende samenwerking. De brieven worden door vrijwilligers van beide kanten vertaald. Door steeds meer mensen gelezen. Deze samenwerking bestaat vier jaar en zorgt ervoor dat over en weer de dagelijkse zaken en situatie aan beide kanten meer bekendheid krijgen. Tot 7 oktober. De brute inval en bloedbad in Israël maakt een abrupt einde aan het project. Hij, de Gazaan, krijgt het bericht dat zijn hele familie, 23 mensen omgekomen is. Zij, Chaja, voelt aan, dat hij, inmiddels gevlucht naar Londen, ontworteld en eenzaam moet zijn. Zij maakt een link naar haar man die in de tweede wereldoorlog ook zijn hele familie verloor. Zijn enorme verdriet wegstoppend in een doosje in zichzelf. 

Dit gegeven, de gelijkenis in beide situaties werkt zij in haar essay verder uit op een manier die mij ondersteund in een genuanceerde visie op deze afschuwelijke menselijke drama’s.  

Eigen positie, wraak, brute hardheid doen medemenselijkheid verbleken. Ook de harde, onverzoenlijke meningen dragen hieraan bij. 

Stevige standpunten ten gunste van één van de partijen doet het goed. 

‘Wij moeten……ondersteunen en niet pikken dat’ …Uit de hand lopende en escalerende demonstraties. Anti-Semitische rellen, nuances zijn nauwelijks bespreekbaar want dan ben je niet voor de één of tegen de ander. 

Dat maakte het interview met Chaja Polak zo waardevol. Zij durfde de nuances, de compassie voor beide kanten aan. Ook al wetende dat dit met velen en voor haar geliefde familie in Israël niet bespreekbaar is. Dit kleine boekje ‘Brief in de nacht. Gedachten over Israël en Gaza’*), gaf mij hoop omdat tussen alle geweld, verdriet en pijn toch enige ruimte voor compassie is dat ons menselijk houdt. 

 Loes Jap-Tjong 

 *) Uitzending; interview Chaja Polak in Buitenhof, 5 mei 2024. 

*) Chaja Polak, Brief in de Nacht. Gedachten over Israël en Gaza. (Cossee Essay).